Ávarp

Samtökin ’78 eru stærstu og elstu hagsmuna- og baráttusamtök hinsegin fólks á Íslandi. Í stofnun þeirra fólst mikið hugrekki, enda máttu hommar og lesbíur þola hryllilega fordóma fyrir rúmum fjórum áratugum. Tímarnir hafa svo sannarlega breyst til hins betra, en í starfi Samtakanna ’78 í gegnum árin hefur þó alltaf skipt höfuðmáli að fólk sé tilbúið að stíga stolt fram og vinna að eigin réttindum og lífsgæðum.

Hinsegin barátta er í eðli sínu persónuleg og getur verið slítandi og erfið hverjum þeim sem tekur þátt í henni. Þá skiptir máli að hafa net fólks í kringum sig sem stendur með manni þegar á móti blæs og tekur jafnvel slaginn fyrir mann. Hinsegin samfélagið á Íslandi er þetta net og að mínu viti eru Samtökin ’78 ein skýrasta birtingarmynd þeirrar fallegu samstöðu sem fyrirfinnst innan þess.

Á vordögum 2019 sagði ég frá því í útvarpsviðtali að ég væri tvíkynhneigð. Þetta átti ekki að vera neitt mál, bara staðreynd um mig, enda hafði ég þá verið utan skápsins í rúman áratug. En þegar ég settist aftur inn í bíl fyrir utan útvarpshúsið þyrmdi skyndilega yfir mig, ég titraði öll og skalf og fór svo að hágráta. Þarna var ég nýtekin við formennsku í Samtökunum ’78 og hafði einsett mér að vera opin og stolt af kynhneigð minni á opinberum vettvangi.

Það má segja að ég hafi uppgötvað þarna að skömmin og óttinn hverfur ekki alfarið þótt maður finni til stolts. Þegar maður elst upp í samfélagi þar sem það þykir nánast klámfengið í sjálfu sér að vera tvíkynhneigð kona, þá getur verið þægilegra að segja það ekki upphátt. Þegar ég var að stíga mín fyrstu skref út úr skápnum var tvíkynhneigð varla nefnd í opinberri umræðu og í réttindabaráttunni. Allt tekur þetta toll.

Það var þess vegna mikil gæfa fyrir mig persónulega að finnast ég velkomin þegar ég rataði loks á vettvang Samtakanna ’78. Sem betur fer rúmast innan okkar raða alls konar fólk með misjafna lífsreynslu og skoðanir, enda eru Samtökin ’78 samtök alls hinsegin fólks á Íslandi. Þrátt fyrir allan fjölbreytileikann eigum við sameiginlega framtíðarsýn um að engin manneskja eigi að þurfa að upplifa vanlíðan eða fordóma vegna þess hver hún er. Til þess að vinna að þeirri sýn og viðhalda því sem áunnist hefur er áfram þörf á grunnstarfsemi Samtakanna ’78: réttindabaráttu, fræðslu, félagslífi og ráðgjöf. Mest er þó þörfin á samstöðu, því stolt og hugrekki þrífst best í samfélagi.