Frettir Eins og áður hefur verið sagt frá hér í fréttum hafa lesbíur á vettvangi KMK og Samtakanna ´78 efnt í vetur til fyrirlestraraðar um líf og heilsufar samkynhneigðra kvenna. Fyrirlestrarnir eru haldnir í Regnbogasal Samtakanna ´78 á Laugavegi 3.
Hinn 19. mars flutti Guðrún Einarsdóttir hjúkrunarfræðingur fyrsta erindið í röðinni, Geðheilbrigði kvenna, og talaði m.a. um þá þætti sem skipta máli til þess að halda góðri geðheilsu: Að gefa sér tíma til þess að hugsa um sjálfa sig og takast á við tilfinningar sínar og kunna að leita sér aðstoðar hjá réttum aðilum. Bent var á að innan Samtakanna ´78 starfaði félagsráðgjafi sem væri fyrir alla ? líka lesbíur sem lifa í sátt við eigin kynhneigð. Álagið sem fylgir því að vera samkynhneigð manneskja getur reynst öllum erfitt á ýmsum skeiðum ævinnar, því að við erum alla ævi að koma úr felum fyrir nýju fólki og í nýju umhverfi.
Í umræðum að erindinu loknu var m.a. rætt um heilbrigðiskerfið og fordóma ? hvernig kerfið væri í stakk búið til þess að takast á við samkynhneigða einstaklinga sem þangað leita eftir aðstoð. og bent var á að almennt fái fagfólk ekki neina fræðslu um samkynhneigð í námi og geri oftar en ekki ráð fyrir því að skjólstæðingar þeirra séu gagnkynhneigðir.
Lesbíur og golf ? hver er tengingin?
Önnur í röð fyrirlesara var Margrét Pála Ólafsdóttir uppeldisfræðingur en 3. maí flutti hún erindi um lesbíur á vinnumarkaði og nefndi það Lesbíur og golf ? hver er tengingin? Þar fjallaði hún um þann veruleika sem blasir við lesbíum á vinnumarkaði og hvernig viðkvæmni gagnvart þeim er breytileg eftir atvinnugreinum.
Sumar atvinnugreinar hafa til að mynda meiri kynhneigðarviðkvæmni en aðrar. En með hugtakinu er átt við viðkvæmni vinnuumhverfisins gagnvart samkynhneigð. Eins kom fram að málin horfa misjafnlega við hjá fólki eftir því hversu sýnilegar lesbíur eru á vinnustað sínum. Fordómarnir er vissulega til staðar, oft vel duldir, en koma þó fyrr eða síðar upp á yfirborðið með misjöfnum hætti. Margrét Pála talaði um hugtök eins og forgjöf, kynhneigðarviðkvæmni og fráviksþol. Allt í tengslum við það að vera lesbía á vinnumarkaði, í felum, í hálffelum eða úr felum. Forgjöfin er að mati Margrétar Pálu lykilatriðið í gengi lesbía á vinnumarkaði. Með forgjöf er átt við þá eiginleika einstaklingsins sem teljast kostir. Það að vera kona minnkar almennt forgjöfina, að vera kona og lesbía tekur enn af forgjöfinni og þannig mætti áfram telja.
Erindi Margrétar Pálu vakti verðskuldaða athygli og líflegar umræður þar sem fundargestir spáðu í stöðu lesbía í hinum ýmsu atvinnugreinum og virðist ljóst að þennan vettvang er þarft að taka til frekari skoðunar og umræðu.
Hvað segja alþjóðlegar kannanir um heilsufar lesbía?
Hinn 14. maí ræddi svo Rannveig Traustadóttir, dósent, um Heilsufar lesbía í ljósi alþjóðlegra rannsókna. Hún vitnaði til kannana vestan hafs og austan, en engar heildarrannsóknir eru enn fyrirliggjandi hér á landi sem varða heilsufar og hagi samkynhneigðra kvenna. Í þeim rannsóknum sem Rannveig vitnaði til kemur fram að lesbíur skynja heilbrigðisþjónustu sem fremur fjandsamlega og ógnandi, ekki síst fyrir þá sök að alltaf er gert réð fyrir því að viðkomandi sé gagnkynhneigð manneskja og því kostar það iðulega mikið hugrekki og þrek að koma heilbrigðisstarfsfólki í skilning um að kynhneigð fólks sé hér sé ekki aðeins gagnkynhneigð. Í viðmóti og þjónustu heilbrigðiskerfisins er sjaldnast miðað við þær að fyrra bragði.
Þá vék Rannveig að því að í rannsóknum á heilsufari lesbía kæmi ekkert fram sem tengdist kynhneigðinni beinlínis, heldur væri um að ræða vandamál sem sköpuðust af viðhorfum samfélagsins. Þar nefna fræðimenn meiri streitu meðal lesbía en gagnkynhneigðra kvenna, tíðari depurð og þunglyndi, meiri reykingar og áfengisneyslu svo nokkuð sé nefnt. Þetta eru um margt mjög svipaðar niðurstöður og í rannsóknum á heilsufari homma, en allt er það skilyrt af viðhorfum samfélagsins og þess vegna hægt að breyta. Rannsakendur benda á að nauðsynlegt sé að upplýsa samkynhneigðar konur um þá áhættuþætti sem kunna að mæta þeim og styrkja meðvitund þeirra um þá. Um leið telja fræðimenn mikilvægt að fjalla um þessi mál á ábyrgan hátt, fela hvorki vandamálin né ýkja þau og minna stöðugt á að kynhneigðin er ekki ásteytingarsteinninn, heldur þau lífsskilyrði sem lesbíum eru búin í okkar vestræna samfélagi sem þegir um tilveru samkynhneigðra og kemur sjaldan til móts við þá með stuðningi.
Fyrirlestraröðin heldur áfram
Næst í fyrirlestraröðinni er Eygló Aradóttir læknir og verður erindi hennar nánar auglýst síðar. Leitið upplýsinga á vefsíðum Samtakanna ´78 og KMK.
